فرهنگ کتاب خواندن از روزهای اول زندگی و کودکی و در محیط خانواده شروع میگردد و تا آخرین مراحل و عالی ترین تحصیلات دانشگاهی ادامه پیدا میکند.
نقش پدران و مادران در ایجاد عادت کتاب خواندن کودکان غیر قابل انکار است و همچنین مربیان و معلمان که نقش مهمی در تربیت دارند، باید به خردسالان و کودکان آموزشی که لازم و کافی میباشد بدهند، تا آنها را به کتاب خواندن راغب کنند. اگر این آموزش توسط رسانه های همگانی باشد تاثیر بیشتری دربرخواهد داشت.
تنها عادت نمودن به کتابخوانی لازم و کافی نبوده و باید نسبت به تداوم آن کوشش نمود تا هدف و مقصود مطالعه را تحقق ببخشد. اما در خصوص کودکان اینگونه است که ابتدا باید فوائد مطالعه را بدانند و بدانند که چرا باید کتاب بخوانیم؟ سپس به دنبال تشویق و حمایت آن ها در این مسیر باشیم.
اما برای تداوم عادت کتاب خواندن در افراد یک جامعه منسجم، همه ارگان ها باید با هم همکاری داشته باشند خصوصا رسانه های همگانی که امکانات و ابزارهای ارتباطی فراگیر دارند باید در رشد کتابخوانی در جامعه نقش بزرگی بر عهده بگیرند.
دنیای بزرگ و شگفتانگیز کتاب و کتابخوانی به گروه خاص و ویژهای تعلق ندارد و هر فرد باید با کتاب زندگی کند و مطالعه و کتابخوانی باید بعنوان یک نیاز و احساس دائمی لازم و روزانه در میان عموم رایج و مطرح باشد، تا افراد جامعه به خواندن و مطالعه ترغیب و فرهنگ کتاب و کتابخوانی رواج یابد.
از موارد اهمیت کتاب و کتابخوانی این است که با نهادینه کردن عادت به مطالعه در همه تفکرات و اندیشه های افراد جامعه، به مرور جامعه را رو به پیشرفت های روز افزون و بیشمار میبرد. اما جای تاسف دارد که عادت به مطالعه جایگاهی در رشد همه جانبه در همه سطوح اجتماع ما پیدا نکرده است.
میبایست در پیشگیری از توسعه و گسترش بیشتر این آفت بمنظور رشد و اعتلای فرهنگ عمومی کوشش و تلاش زیادی نمود. مثلا برای پرورش عادت کتابخوانی کودکان می توان حتی کتابخوانی گروهی را در مدارس باب کرد تا کودکان به جز کتب درسی به مطالعات دیگری هم بپردازند. اکنون زمان آن رسیده است که همه انگیزهها و موانعی که به هر دلیل در زمینه کتاب و کتابخوانی ایجاد شده است کنار رانده شده و نسبت به احیای کتاب و کتابخوانی اقدام کنیم.
راه های بسیار ساده اما زیادی برای بازگرداندن فرهنگ کتاب و کتابخوانی به تفریحات مردم وجود دارد. کافیست ما نیز مانند بسیاری از کشورهای خارجی در تمامی مکان های عمومی که تجمع هایی صورت می گیرد و مردم حتی اندک زمان خود را در آن صرف می کنند، مجهز به انواع کتاب و مقالات بنماییم.
متاسفانه امروزه گوشی های هوشمند و اینترنت جای همه چیز را گرفته اند، از کتابخوانی گرفته تا خریدها و جلسات حضوری و… اما ما نمی گوییم که تکنولوژی بد و مخرب است. البته تا زمانی که تکنولوژی جای همه چیز را نگیرد و در جایگاه خود بماند.
پرداختن اصولی از مسایل فرهنگی کشور از جمله مسئله کتابخوانی و یافتن تنگناها و راه حل های آن نیازمند همت همگانی میباشد ولی بخشهای دولتی مسئول آن هستند و میبایست در راه آن سرمایهگذاری نموده و نظارت لازم بر مسائل فرهنگی کشور و جامعه داشته باشند.
بزرگان دولتی باید با میدان دادن به نویسندگان و کسانی که دارای تفکر و اهل قلم هستند ان ها را ترغیب نمایند تا به مطالعه و تحقیق دست زده و حاصل و نتیجه نوشته هایشان را در معرض استفاده همگان بگذارند. متاسفانه امروزه شرایط برای نویسندگان و ناشران بسیار دشوار و هزینه ها طاقت فرسا می باشد که قطعا یاری مسئولان را می طلبد.
هرگاه ضرورت کتابخوانی و اهمیت آن برای همه افراد جامعه مشخص گردد، در هیچ جای و هیچ مکان و زمانی نباید فردی یافت شود که با مطالعه بیگانه باشد، مگر نقش محدودی که کتاب در آن نادیده انگاشته شود. مطالعه کردن حجم وسیعی از اطلاعات جهان را در ما تزریق می کند برای مثال با مطالعه یک کتاب مشهور از بهترین نویسندگان جهان با بسیاری از نظریه ها و نقدها وارده به دیدگاه خود به دنیا پی میبرید.
راهها و شیوههای کتاب و کتاب خوانی
برای جذب و کشش افراد به مطالعه راههای بسیاری میباشد تا آنها را به کتاب و کتابخوانی ترغیب و تشویق نمائید که در این مقاله به تعدادی از شیوههای که در راغب کردن مردم به مطالعه را سبب میگردد بیان نمائیم؛ و آن روشها عبارتند از:
برگزاری مسابقات کتابخوانی و خلاصه نویسی کتابها میتوانند گرایش افراد را به مطالعه منجر کند و این گونه مسابقات باید از روی اصول و سنجیده برگزار شود که این زمینهساز عدهای زیادی از افراد به مطالعه خواهد شد.
با گزیدهنویسی و خلاصهسازی تعدادی از کتب حجیم و قطور مردم را به مطالعه ترغیب کرد که اغلب به خاطر گرفتاری و نداشتن فرصت کافی از مطالعه باز میماند، وقتی که آثار خوب، مفید و ارزنده خلاصه گردد میتواند، رغبت بعضی از افراد به مطالعه را افزایش داده و در آن امر کتاب و کتابخوانی موثر باشد.
بهترین راه فراهم کردن امکانات و فرصتهای مطالعاتی برای کودکان و نوجوانان که نیاز به کمک دارند، در این خصوص مدرسین و مربیان می توانند جهت تشویق و ترغیب کودکان آن ها را به بازدید نمایشگاه ها و فروشگاه های کتاب ببرند یا می توانند به عنوان هدیه به کودکان دوره دبستان و راهنمایی، کتاب هدیه بدهند.
به علایق کودکان قبل از دبستان باید اهمیت زیادی داد زیرا گرفتن هدیه ای برجستهای از اولیا و مربیان، علاقه کودکان را به کتاب و کتابخوانی تعیین و تثبت کرده و آنها را به این راه خواهد کشاند.
یک نظر در “اهمیت کتاب و کتابخوانی”